Musculoskeletale geneeskunde en de MSK-arts
De term ‘musculoskeletale geneeskunde’ is in Nederland weinig bekend. Het is een vertaling uit het Engels van 'musculoskeletal medicine', waar de naam van het vak al langere tijd in gebruik is. Wat geneeskunde is weten we wel (wetenschap die zich richt op de oorzaken en het genezen van ziekten). Het woord musculoskeletaal is een samenstelling van 'musculo' dat is afgeleid van het Latijnse musculus dat kleine muis of spier betekent. En skeletaal dat is afgeleid van het oud Griekse σκελετός dat gedroogd (lichaam) oftewel botten/beendergestel betekent.
Dus musculoskeletale geneeskunde is de wetenschap die zich richt op de oorzaken en het genezen van ziekten van spieren en botten? Dat is de correcte vertaling maar dekt niet goed de lading van wat een MSK-arts doet (MSK: MusculoSKeletaal). (Voor een introductie YouTube video over musculoskeletale geneeskunde gaat u naar het einde van dit artikel.)
Wat doet de MSK-arts
De MSK-arts zoekt naar mogelijkheden om klachten van het bewegingsapparaat beter te maken. Het gaat dus om rugpijn, nekpijn, klachten van schouder, heup, armen, benen en hoofdpijn. Niet alles in behandelbaar. Om dat uit te zoeken voert hij een goed gesprek en lichamelijk onderzoek uit. Aangezien allerlei structuren en factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan en instand houden van klachten kan dat niet in 10 minuten. In mijn praktijk wordt hiervoor 60 minuten gepland. Afhankelijk van de gevonden problemen kan de MSK-arts dit zelf behandelen of zal hij verwijzen naar een andere hulpverlener. Aangezien met name bij chronische klachten meer factoren een rol spelen zal een behandeling vaak uit meer aspecten bestaan dat kan gaan van adviezen tot oefeningen tot vormen van mobilisaties van gewrichten tot gedragsverandering. Hoe breder de MSK-arts zich heeft geörienteerd op behandelmogelijkheden, hoe meer hij kan aanbieden.
Grenzen
Zoals geschreven: niet alles is behandelbaar met musculoskeletale geneeskunde. Het is dus belangrijk om die grenzen te respecteren. Het voorkomt onnodige behandelingen met mogelijk schade als gevolg: tijdsverlies, kosten en risico op extra klachten. De MSK-arts zal dus ook over veel kennis op hoog niveau moeten beschikken en kennis hebben van wat andere hulpverleners in het veld van de gezondheidszorg kunnen betekenen. Botkanker valt bijvoorbeeld onder het vakgebied van de oncoloog, het vervangen van een versleten heup hoort bij de orthopedisch chirurg, reumatoïde artritis is de specialiteit van de reumatoloog.
Mogelijkheden
Het aantal mensen met klachten van het bewegingsapparaat neemt toe. De vergrijzing speelt een rol en vermoedelijk ook de toenemende lichamelijk inactiviteit door moderne technologie en luxe. De MSK-arts neemt een eigen plek in tussen huisarts, orthopeed, neuroloog, sportarts, revalidatiearts, fysiotherapeut, oefentherapeut en anderen. Hij combineert die kennis en vaardigheden en voegt daar eigen inzichten aan toe. Die brede orientatie maakt hem ruim inzetbaar bij het onderzoek en de behandeling van de klachten. De kennis en vaardigheden vertalen zich naar interventies die gericht zijn op het individuele niveau. Vaak is het mogelijk om daarmee het aantal behandelingen te beperken. In onze praktijk gaat het gemiddeld om 3-4 behandelingen per patiënt.
Het register
Als u zich verdiept in het register van MSK-artsen en zonder iets in te vullen klikt op 'Zoeken' dan krijgt u een lijst met musculoskeletaal werkende artsen. Als u klikt op 'Bekijk' aan het begin van de regels, dan komt u in het eigenschappenvenster van de betreffend arts terecht. In dat eigenschappenvenster staat op de zevende regel: `behandelt volgens de methodiek ... `. Daar staat ingevuld: manuele geneeskunde en/of orthomanuele geneeskunde. Dit geeft wel verwarring. Wat betekent dit en waarom is dit belangrijk? Binnen de musculoskeletale geneeskunde zijn weer sub- of superspecialismen. Grofweg gezegd: de artsen manuele geneeskunde onderzoeken en behandelen vooral op beweging, en de artsen orthomanuele geneeskunde onderzoeken en behandelen vooral de stand van gewrichten. Wilt u hier meer over weten? Ga dan naar de artikelen over manuele geneeskunde en orthomanipulatie.
Bronnen
Jorritsma W, Jonquiere M, Deursen LLJM van, Hogezand MB van. Beroepsprofiel Arts Musculoskeletale Geneeskunde 2016. Dutch Society of Musculoskeletal Medicine. ISBN 978-94-90791-53-7.
Sackett DL, Straus SE, Richardson WS, Rosenberg W, Haynes RB. Evidence-Based Medicine: How to Practice and Teach EBM. 2nd edition. Edinburgh, Churchill Livingstone; 2000. Roberts C, Adebajo A, Long S. Improving the quality of care of musculoskeletal conditions in primary care. Rheumatology 2002;41(5):503–508.
Hutson M, Ellis R (Ed). Textbook of Musculoskeletal Medicine. Oxford University Press 2005.